Borstvoeding: handige tips voor iedere moeder

De keuze om borstvoeding te geven is geen makkelijke. Maar zodra je de knoop hebt doorgehakt, begint het inlezen. Bij Jekleintje.nl willen we je daar graag bij helpen. Daarom hebben we in dit blog alle tips & tricks verzameld die je als nieuwe moeder goed kunt gebruiken. Van borstvoeding stimuleren tot aan borstvoeding afbouwen: we nemen je mee in het hele proces. Zit je er klaar voor? 

Borstvoeding: voorbereiding is het halve werk

Zoals bij bijna alles geldt ook voor borstvoeding geven: voorbereiding is het halve werk. Aangezien er al vanaf de zestiende week moedermelk aangemaakt kan worden, heb je bijna altijd voldoende melk om borstvoeding te geven zodra de baby geboren is. We schrijven bijna, omdat het maar heel weinig voorkomt (2%) dat een vrouw niet genoeg melk heeft om een pasgeboren baby zelf te voeden. Voor de melkproductie is het van belang dat je kleintje direct op je buik – en later aan de borst – wordt gelegd nadat hij of zij is geboren. De eerste melk zit namelijk vol fijne antistoffen. Een andere goede voorbereiding is het lezen van dit blog. Hierin vind je adviezen die zeker van pas gaan komen. 

Borstvoeding stimuleren

Ook wanneer je nog twijfelt of je borstvoeding wilt geven, is het een goed idee om de baby aan de borst te leggen. Wanneer de baby aan de borst zuigt, komt de melkproductie namelijk op gang. Het hormoon prolactine komt vrij en dit zorgt dat je melk aanmaakt. Het hormoon oxytocine zorgt er uiteindelijk voor dat de melk naar je tepels en de mond van je kleintje stroomt. Het kan soms wat langer duren voordat de melkproductie op gang komt, maar dat is heel normaal.

Wil je de borstvoeding stimuleren? Volg dan de volgende tips op:  

• Drink voldoende water
• Laat je kleintje uit beide borsten drinken en begin telkens bij een andere borst
• Masseer je borsten. Hiermee kun je de toeschietreflex stimuleren waardoor het melk begint te stromen
• Laat je kleintje regelmatig drinken: er wordt namelijk meer moedermelk aangemaakt wanneer je vaker borstvoeding geeft
• Probeer te ontspannen: stress belemmert namelijk de melkproductie

Borstvoeding geven: dit zijn de voordelen

Borstvoeding geven heeft veel voordelen. We hebben de belangrijkste voor je op een rij gezet:

#1 Het is gezond voor je kleintje

Omdat moedermelk allemaal gezonde bestanddelen bevat (denk aan hormonen, witte bloedlichamen en goede bacteriën), is je kleintje beter beschermt tegen infecties. Ook herstelt hij of zij sneller wanneer de baby ziek is. 

#2 Je weet zeker dat je kleintje de goede voedingsstoffen binnenkrijgt

Jouw moedermelk sluit altijd perfect aan op de voedingsstoffen die jouw kleintje nodig heeft. Hierdoor krijgt hij of zij de juiste voeding en in de juiste hoeveelheid. Wel zo handig, toch? 

#3 Borstvoeding heb je altijd bij de hand 

In tegenstelling tot flessenvoeding, kun je overal waar je wilt borstvoeding geven zonder dat je het met je mee hoeft te nemen. Ideaal wanneer je onderweg bent.  

#4 Je hoeft de melk niet eerst op te warmen

De moedermelk heeft bij borstvoeding altijd de juiste temperatuur, waardoor je het niet eerst hoeft op te warmen. Scheelt je niet alleen tijd, maar het is ook heel handig. 

#5 Een goede band met je kleintje 

Door het huid-op-huidcontact groeit de band tussen jou en je kleintje enorm. 

#6 Je menstruatie blijft wat langer uit

Wanneer je borstvoeding geeft, word je minder snel weer ongesteld. Een fijn extraatje waar iedere vrouw wel blij van wordt. 

#7 Het is gratis

Borstvoeding is een natuurlijk proces en is daarom kosteloos. 

#8 Je verliest je zwangerschapskilo’s een stuk sneller

Een fijne bijkomstigheid bij het geven van borstvoeding: je valt er sneller van af. Met borstvoeding geven verbrand je zo’n 500 calorieën per dag!

#9 Je kunt nooit te veel of te weinig moedermelk geven

Je kleintje wordt op verzoek gevoed, waardoor hij of zij nooit overvoed, of ondervoed is. Bij flesvoeding is het juist belangrijk dat je een afgesproken hoeveelheid gebruikt. 

Hoe lang borstvoeding geven?

Veel vrouwen vragen zich af hoe lang borstvoeding geven noodzakelijk is. Daar geven we je graag het antwoord op. In de eerste dagen na de bevalling mag je borstvoeding geven op de momenten waarop jij denkt dat het nodig is. Dit is ook belangrijk om de melkproductie helemaal op gang te krijgen. Door het moedersinstinct dat iedere moeder (ook jij) heeft, weet je precies wanneer je kleintje voldoende heeft gedronken. 

Gemiddeld geven moeders hun kleintje een half jaar borstvoeding. Daarna bouwen de meeste moeders het langzaam af. Het WHO (World Health Organisation) raad dit ook aan. Tot je kleintje twee jaar is, kun je als het aan de WHO ligt je kleintje nog borstvoeding geven in combinatie met bijvoeding.  

Borstvoeding houdingen

Als moeder kun je op heel veel verschillende manieren voeden. Je kunt dus verschillende houdingen aannemen die voor jou fijn aanvoelen. Ook kan het zijn dat je kleintje alleen drinkt wanneer je in een bepaalde houding zit, maar daar kom je vanzelf achter. In het begin moet je aanvoelen wat voor jou en je kleintje werkt en dat gaat even wennen zijn. Maar dit is helemaal normaal! 

Hieronder vind je een overzicht van de meest populaire borstvoeding houdingen: 

Madonnahouding

Neem je kleintje op de onderarm van de borst waar je hij of zij aanlegt. 

Rechtop zittend

Je kleintje zit rechtop tijdens de borstvoeding. In deze houding kan hij of zij grote hoeveelheden moedermelk tot zich nemen en kun je zelf lekker achteroverleunen.

Liggend

Je ligt op je zij en je kleintje ligt met zijn of haar buik richting die van jou. Je kleintje zuigt aan de onderste borst. 

Doorgeschoven bakerhouding 

Deze houding wordt ook wel de Engelse houding genoemd en gaat als volgt: sla de buitenste arm om je kleintje zodat het hoofdje rust op je hand. Wil je je kleintje laten drinken uit je rechterborst? Dan gebruik je je linkerarm. 

Rugbyhouding

Bij de Rugbyhouding ligt je kleintje met zijn hoofd naast je borsten en liggen zijn of haar beentjes achter jou. 

Fonteinhouding

Jij ligt op je rug en je kleintje ligt met zijn of haar buik bij je borst. Je ondersteunt het hoofdje met jouw hand. 

Je kleintje aanleggen doe je zo 

Voor je baby is het heel belangrijk dat hij of zij direct goed wordt aangelegd. Zo krijgt je kleintje namelijk voldoende van jouw moedermelk binnen. Een slecht aangelegde baby kan ook zorgen voor pijnlijke tepels. Iets wat alleen maar verergerd wanneer je kleintje niet voldoende kan drinken en daardoor harder gaat zuigen. Dit kun je voorkomen door een kleintje op de juiste manier aan te leggen. 

Maar aanleggen, hoe doe je dat eigenlijk? Laten we ons daar eens wat meer op focussen. Iedere vrouw krijgt na haar bevalling door de kraamhulp uitgelegd hoe ze haar baby op de beste manier kunt aanleggen. Goed om te weten: er bestaat geen baby die perfect is aangelegd. Merk je dat je tepels zeer gaan doen? Vraag de kraamverzorgster dan om hulp. Je kleintje is goed aangelegd wanneer deze goed aanhapt en voldoende melk binnenkrijgt. 

Wel of niet werken met een borstvoeding schema?

Het is een vraag die veel moeders bezig houdt. Werk je tijdens het borstvoeding geven met een schema of voed je puur op gevoel? Het is immers moeilijk om in te schatten hoeveel melk jouw kleintje binnenkrijgt aan de borst en met een schema houd je dat makkelijker bij. Maar je kleintje geeft zelf aan wanneer hij of zij wil drinken, wij adviseren daarom om niet te werken met een borstvoeding schema, maar te voeden op verzoek. Het fijne aan borstvoeding geven is dat de hoeveelheid moedermelk zich compleet aanpast op de behoeften van jouw kleintje. 

Maar hoe zie je dan dat je kleintje honger hebt, vraag je? Dat is makkelijker merkbaar dan je misschien nu denkt. In de slaap bijvoorbeeld kun je zien dat je kleintje minder diep slaapt, op zijn handjes zuigt en zoekende is naar jouw borst. Een ander heel duidelijk signaal dat je kleintje borstvoeding nodig heeft, is zijn of haar gehuil. Wanneer heeft je kleintje genoeg gedronken? Wanneer de tepel wordt losgelaten, dit gaat vaak vanzelf. 

Alcohol en borstvoeding: wat mag wel (en wat niet)?

Wil je borstvoeding geven? Dan is het belangrijk om te weten of je nu wel of niet alcohol mag drinken. Wij raden aan om je alcohol inname enigszins te beperken. Eén glaasje wijn kan echt geen kwaad, maar wacht wel minstens drie uur voordat je weer borstvoeding geeft. Dan is de alcohol in je lichaam afgebroken en weet je zeker dat je geen nare stoffen overdraagt aan je kleintje. Alcohol drinken mag dus wel, mits je wacht met borstvoeding geven totdat er geen alcohol meer in je lichaam zit. 

Borstvoeding bewaren

Moet je ondertussen kolven omdat je kleintje geen trek heeft of omdat je een dag op kantoor werkzaam bent? Dan kun je de moedermelk ook bewaren om deze op een later tijdstip aan je kleintje te geven. Borstvoeding bewaren kan, zeker wanneer het is ingevroren, lang bewaard worden. Maar dan moet je het wel op de juiste manier doen. Borstvoeding bewaren kun je makkelijk doen met dit stappenplan: 

1. Zorg dat je voor het kolven je handen goed wast
2. Zorg dat de kolf en flessen schoon zijn
3. Koel de moedermelk zo snel mogelijk in de koelkast (het liefst achterin)
4. Wil je de moedermelk invriezen? Doe dat binnen 24 uur en in een aparte lade
5. Voorzie iedere fles van een etiket met de kolfdatum
6. Bewaar de melk in kleine porties (50 ml tot 120 ml) zodat je niet te veel melk tegelijk opwarmt
7. Ben je op locatie? Vervoer de melk dan altijd gekoeld in een koeltas

Wanneer je de borstvoeding op de juiste manier hebt bewaard, kun je het langer bewaren. Zo lang is jouw moedermelk houdbaar: 

Verse moedermelk: 5 tot 10 uur op kamertemperatuur (20 graden), 5 dagen in de koelkast, 12 maanden in de vriezer.

Ontdooide moedermelk: 1 uur op kamertemperatuur (20 graden), 24 uur in de koelkast. 

Heb je moedermelk opgewarmd? Dan kun je het nog maximaal een uur bewaren. 

Borstvoeding afbouwen: zo doe je dat

Wanneer je borstvoeding voor een half jaar hebt gegeven, kun je dit gaan afbouwen. Dit kan niet van de een op andere dag, maar moet je voorzichtig aanpakken. De periode dat je aan het afbouwen bent is ongeveer twee tot vier weken. Gelukkig voor jou, hoef je dit niet helemaal in je eentje te doen. Er bestaat namelijk een handig schema waarmee je op een juist tempo borstvoeding kunt vervangen met flesvoeding. 

Wil je in plaats van overgaan op flesvoeding, je kleintje laten wennen aan vast voedsel? Dat kan ook met dit schema. In plaats van flessenvoeding geef je je kleintje kleine hapjes van vast voedsel. 

Wanneer je stopt met borstvoeding geven, is per moeder verschillend. Het kan immers zijn dat je kleintje er geen trek meer in heeft of wanneer je te veel last hebt van pijnlijke tepels of borstontstekingen. Je bepaalt dus zelf wanneer jij en je kleintje eraan toe zijn om over te stappen op andere voeding. 

De reden dat je langzaam moet afbouwen is om borstontstekingen te voorkomen. Dat kan gebeuren wanneer de melkkanaaltjes verstopt raken omdat er opeens minder moedermelk wordt gedronken. Je bouwt af door alleen te voeden wanneer je stuwing voelt in je borsten. Dit zijn eigenlijk grote en gespannen borsten met te veel merk erin. Doordat je alleen dan kolft of je kleintje laat drinken, wordt er uiteindelijk minder melk geproduceerd. 

Borstvoeding afbouwen: 3 tips

1. Oefen met een flesje. Dit kan al vanaf vier weken. Laat je partner of andere familieleden je kleintje iedere dag een flesje met wat moedermelk geven. Zo went je kleintje aan het zuigen aan de fles en ook dat hij het van iemand anders krijgt. 
2. Alles hoeft niet direct. Jij en je kleintje moeten allebei wennen wanneer je borstvoeding aan het afbouwen bent. Wanneer je merkt dat je kleintje er nog niet klaar voor is, kun je het beter uitstellen tot een later moment. 
3. Wees niet bang om hulp in te roepen. Als moeder hoef je echt niet alles alleen te doen. Schakel hulp in van een lactatiedeskundige als je nog vragen hebt. 

Zo, in dit blog heb je alles geleerd over borstvoeding. Welke tip vond je het nuttigst? Laat het ons weten in de reacties!